بخش دوم رادیو-خاطره به آغاز سفر ما به محله درخونگاه اختصاص دارد که از آقا ناصر جهانگیری آغاز و در دو یا سه قسمت پایانی به آتقی خان جهانبگلو ختم میشه !!!
در این قسمت آقا ناصر در سه دقیقه و پنجاه و یک ثانیه علاوه بر سفری که مارا با خود در زمان می برد، راز سر به مهر مانده چهل ساله خود را نیز برایمان بازگو می کند.
برای همراه شدن با آقا ناصر جهانگیری در سفر سه دقیقه و نیمی اش می توانید از طریق لینک زیر آن را گوش دهید یا به طور مستقیم دانلود کنید:
برگرفته از ویکی پدیای فارسی:
درخونگاه از محله‌های قدیمی تهران است که در نزدیکی بازار تهران و پیرامون خیابان پانزده خرداد قرار گرفته و امروزه خیابان شهید اکبرنژاد نام گرفته‌است. درخونگاه در قدیم در بخش «سنگلج» قرار داشت.
محله درخونگاه میان چهاراه بوذرجمهری و چهارراه گلوبندک، واقع بود و در میانه آن بازارچه یا چهارسویی با سقف ضربی بود که به خیابان شاهپور، گذر مستوفی و قلی، کوچه کلیسا، بازارچه نو، مسجد شازده خانم، بازارچه قوام‌الدوله، پاچنار و بازار راه داشت.
بافت قدیمی این محله باعث شده تا در ساخت بسیاری از سریال‌های تلویزیونی در این محله فیلم‌برداری شود. گرمابه قدیمی منطقه که بعداً به مدرسه چال حصار تبدیل شد، و میرزا رضا قلی طالقانی آن را بنیان گذاشته بود و تکیه معروف درخونگاه از نقاط قدیمی آن هستند.
تکیه درخونگاه از جمله تکیه‌های معروف قدیم در تهران بود. بقیه تکیه‌های معروف این دوره عبارت بودند از تکیه حاج رجبعلی، میرزاحسین حکیم‌باشی، زنبورک‌خانه، دباغ‌خانه، رضاقلی، حیاط شاهی، چهل‌تن، سرپولک، عودلاجان و هفت‌تن.
محله درخونگاه میان چهاراه بوذرجمهری و چهارراه گلوبندک، واقع بود و در میانه آن بازارچه یا چهارسویی با سقف ضربی بود که به خیابان شاهپور، گذر مستوفی و قلی، کوچه کلیسا، بازارچه نو، مسجد شازده خانم، بازارچه قوام‌الدوله، پاچنار و بازار راه داشت.
بافت قدیمی این محله باعث شده تا در ساخت بسیاری از سریال‌های تلویزیونی در این محله فیلم‌برداری شود. گرمابه قدیمی منطقه که بعداً به مدرسه چال حصار تبدیل شد، و میرزا رضا قلی طالقانی آن را بنیان گذاشته بود و تکیه معروف درخونگاه از نقاط قدیمی آن هستند.
تکیه درخونگاه از جمله تکیه‌های معروف قدیم در تهران بود. بقیه تکیه‌های معروف این دوره عبارت بودند از تکیه حاج رجبعلی، میرزاحسین حکیم‌باشی، زنبورک‌خانه، دباغ‌خانه، رضاقلی، حیاط شاهی، چهل‌تن، سرپولک، عودلاجان و هفت‌تن.
نامداران:
رضاشاه پهلوی پیش از کودتای سوم اسفند در محله درخونگاه می‌زیست.
اسماعیل فصیح، نویسنده ایرانی که خود زادهٔ محلهٔ درخونگاه است دربارهٔ این محله می‌نویسد: «بازارچه درخونگاه طهران از زمان قاجار وجود داشته، شاید اوایل «درخانقاه» بوده. نمی‌دانم. ولی موجودیت و مفهوم «درخونگاه» حالا برای من یک حالت فکری دوران کودکی است تا یک «بازارچه». مکانش هم البته کوچه‌ای است طرف‌های چهارراه گلوبندک. بازارچه کوچک درخونگاه هم هنوز وجود دارد. آدم‌هایی که در آنجا وجود داشتند و من را به گریه می‌انداختند یا می‌خنداندند، یا عشق می‌ورزیدند همه در ذهن من حک شده‌اند. ولی خب، انسان در تولید یک اثر هنری زندگی را کپی نمی‌کند، بلکه برای آن درد یا عقده طرحی مشخص می‌کند، شخصیت‌هایی می‌سازد، حال و هوایی را ایجاد می‌کند، زمینه و زمان و علت وقوع این قضایا را مشخص می‌کند و مهم تر از هر چیز «تز» آن را روشن می‌کند.»
شعبان جعفری ملقب به شعبان بی‌مخ و شعبان درخونگاه نیز متولد محله درخونگاه بود و از اواخر دهه بیست، زمانی که از یک دوره تبعید به تهران برگشت در همان جا ساکن ماند و باشگاهش در همان محل بود. از دیگر نامداران این محله آیت‌الله محمد طباطبائی (از سران مشروطیت)، آیت‌الله شریعت سنگلجی (از استادان نواندیش فقهی) هستند.
داریوش مهرجویی (زادهٔ ۱۷ آذر ۱۳۱۸) کارگردان و مترجم ایرانی در درخونگاه به دنیا آمد.
حمید شیرزادگان، از قهرمان‌های فوتبال دهه چهل ایران در سال ۱۳۲۰ در محله درخونگاه به دنیا آمد و در همان نزدیکی در خیابان شاپور بالید.
اسماعیل فصیح، نویسنده ایرانی که خود زادهٔ محلهٔ درخونگاه است دربارهٔ این محله می‌نویسد: «بازارچه درخونگاه طهران از زمان قاجار وجود داشته، شاید اوایل «درخانقاه» بوده. نمی‌دانم. ولی موجودیت و مفهوم «درخونگاه» حالا برای من یک حالت فکری دوران کودکی است تا یک «بازارچه». مکانش هم البته کوچه‌ای است طرف‌های چهارراه گلوبندک. بازارچه کوچک درخونگاه هم هنوز وجود دارد. آدم‌هایی که در آنجا وجود داشتند و من را به گریه می‌انداختند یا می‌خنداندند، یا عشق می‌ورزیدند همه در ذهن من حک شده‌اند. ولی خب، انسان در تولید یک اثر هنری زندگی را کپی نمی‌کند، بلکه برای آن درد یا عقده طرحی مشخص می‌کند، شخصیت‌هایی می‌سازد، حال و هوایی را ایجاد می‌کند، زمینه و زمان و علت وقوع این قضایا را مشخص می‌کند و مهم تر از هر چیز «تز» آن را روشن می‌کند.»
شعبان جعفری ملقب به شعبان بی‌مخ و شعبان درخونگاه نیز متولد محله درخونگاه بود و از اواخر دهه بیست، زمانی که از یک دوره تبعید به تهران برگشت در همان جا ساکن ماند و باشگاهش در همان محل بود. از دیگر نامداران این محله آیت‌الله محمد طباطبائی (از سران مشروطیت)، آیت‌الله شریعت سنگلجی (از استادان نواندیش فقهی) هستند.
داریوش مهرجویی (زادهٔ ۱۷ آذر ۱۳۱۸) کارگردان و مترجم ایرانی در درخونگاه به دنیا آمد.
حمید شیرزادگان، از قهرمان‌های فوتبال دهه چهل ایران در سال ۱۳۲۰ در محله درخونگاه به دنیا آمد و در همان نزدیکی در خیابان شاپور بالید.
میرحسین موسوی، نخست وزیر دوران جنگ ایران و عراق و از رهبران مخالف دولت کنونی پس از انتخابات سال گذشته !!!
پدر مهندس موسوی همچنان در این محله ساکن است.
نام و وجه تسمیه محله:
در قدیمی‌ترین نقشه ٔ تهران (۱۲۷۵ هَ. ق.) نام «درخونگاه» و «درخوانگاه» هست. در لغت‌نامهٔ دهخدا آمده: درخوانگاه را شاید بتوان گفت جایگاهی که خوانی می‌گستردند و مردم را به مهمانی می‌خواندند و رهگذران را می‌پذیرفته‌اند و بعبارت دیگر خانقاهی بوده‌است.
در میان عوام برای واژهٔ «درخونگاه» دو معنی آورده‌اند:
۱- خانگاه، زیرا وزرای زیادی در این منطقه سکونت داشتند، مثل مشیر السلطنه، مجدالدوله، مستوفی الممالک و... ؛
۲- در تکیه درخونگاه نخلی وجود دارد که به گفته اهالی محل، به زور دعوا و خون‌ریزی به این محل آورده شده و همین خون‌ریزی علت نام‌گذاری این محله است.
در قدیمی‌ترین نقشه ٔ تهران (۱۲۷۵ هَ. ق.) نام «درخونگاه» و «درخوانگاه» هست. در لغت‌نامهٔ دهخدا آمده: درخوانگاه را شاید بتوان گفت جایگاهی که خوانی می‌گستردند و مردم را به مهمانی می‌خواندند و رهگذران را می‌پذیرفته‌اند و بعبارت دیگر خانقاهی بوده‌است.
در میان عوام برای واژهٔ «درخونگاه» دو معنی آورده‌اند:
۱- خانگاه، زیرا وزرای زیادی در این منطقه سکونت داشتند، مثل مشیر السلطنه، مجدالدوله، مستوفی الممالک و... ؛
۲- در تکیه درخونگاه نخلی وجود دارد که به گفته اهالی محل، به زور دعوا و خون‌ریزی به این محل آورده شده و همین خون‌ریزی علت نام‌گذاری این محله است.
داستان سفر ما به محله درخونگاه را دنبال کنید:
پاورقی:
ReplyDeleteدر صورتی که تصاویر این پست رو مشاهده نمی کنید از فیلتر شکن استفاده کنید تا به احتمال قوی مشکل رفع بشه.