خط 11 (کارگاه تجربی شناخت تهران) در تاریخ 8 آذرماه 1389 در دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد تهران مرکز با عنوان شهر – هنر – مردم و با هدف برانگیختن حساسیت دانشجویان نسبت به پیرامون خود در دو بخش اجرا گردد. در بخش اول گروه خط 11، با اجرا و فضا سازی در محیط دانشکده، از دانشجویان دعوت نمود که با نگاهی نو، فضای زندگی هر روزه خود را باز بنگرند و در بخش دوم به بحث درخصوص تهران و رابطه شهروند تهرانی و شهر تهران و طوفان ذهنی درخصوص مسائل تهران و لزوم نگاه نو به آن پرداخت
موضوع جلسه:
مراکز خرید و زندگی روزمره
اعضای پنل: دکتر حمیدرضا موسوی، دکتر شادی عزیزی، مینا بزرگهمر، هادی کمالی مقدم، شادناز عزیزی، مژده مهدوی، مرجان شجاعی، احمد خوشدل نیکخو، فرشاد کازرونی، نسترن اسماعیل بیگی
سخنران کلیدی: محمد عاملی
هدف:
ـ آشنایی با مراکز خرید و نوع استفاده کنندگان آن در راستای پروژه
محورهای مورد بحث:
ـ بررسی نظریه های خرید در سه حوزه (جامعه شناختی ، انتقادی و فرهنگی)
ـ ویژگی های مراکز خرید
ـ پرسه زنی در مراکز خرید
ـ پرسه زنی به عنوان فرهنگ مقاومت در مراکز خرید
آنچه گذشت
در این جلسه به بررسی نظریه هایی در باب خرید و انواع خریداران در هر کدام از نظریه ها پرداخته شد و از دید و منظر آنان به مفهوم خرید، ویژگی های آن و هویت افراد در مراکز خرید مورد بررسی قرار گرفت.
نظریه های خرید عبارتند از:
ـ نظریه های جامعه شناختی: در این نظریه به بررسی انواع خریدار (خریدار اقتصادی ـ خریدار شخصی ـ خریدار اخلاقی ـ خریدار بی اعتناء ـ خریدار راحت طلب ـ خریدار قیمت مدارـ خریدار مجبور) پرداخته شد و خرید در مطالعات کلاسیک جامع شناختی، ابتدا موضوعی عقلانی بوده، بعدها با اضافه شدن مفهوم فراغتی و تفریحی، جامعه شناساین یک گام به پیش آمدند و به جنبه های فرهنگی خرید توجه کرده اند.
ـ نظریه های انتقادی: زبان سنت انتقادی زبان افسون و شکوایه است. پاساژها معابدی هستند که در آن کالاها بصورت بت پرستیده می شود و خریدار زائر یک مناسک مذهبی است. پاساژها به صورت کاذب محل فعلیت درآوردن تخیل ها و میل های سرکوب شده هستند. از متفکرین این نظریه بنیامین، آدرنو، هورکهایمر و لوکاچ
ـ نظریه های فرهنگی: تاکید بر شکل گیری روابط اجتماعی،تولید سرمایه وباز اندیشی و احراز هویت توسط کنشگران اجتماعی و نگاهی نسبتا خوش بینانه به خرید دارند. معروف ترین شخصیت این سنت بوردیو می باشد.
در این راستا مباحث دیگری همچون پرسه زنی در مراکز خرید و شکل گیری نوعی فرهنگ مقاومت و عرصه های عمومی مورد کنکاش قرار گرفت و اعضای جلسه نیز در این موارد به ارائه نظرات خود پرداختند.
نکته مهمی که در این جلسه مورد بررسی قرار گرفت، هویت خریدار به عنوان فردی تفریح کننده و یا توریست است. بدین معنی که فرآیند خرید با سایر امور زندگی روزمره (سیاحت، تفریح، اوقات فراغت) تلفیق می شود و خریدار تبدیل به یک توریست خواهد شد. خرید دیگر عملی صرفا منفعت طلبانه نیست بلکه امری تفننی نیز هست که با وقت آزاد خریدار ربط پیدا می کند. مراکز خرید در اینجا تبدیل به شکلی از حوزه عمومی میشود، به نحویکه بخشی از اوقات فراقت و تحقق هویت فردی در مراکز خرید ممکن می شود.
نتیجه:
در پرداختن به مقوله بازار، مراکز خرید فاکتورهای گوناگون و متنوعی وجود دارد که بایستی به نوعی به همه آنها توجه کرد و آنها را مد نظر قرار داد.
- ادامه دارد.
دستفروشان به عنوان دارندگان مشاغل کاذب غریبه های درظاهر غیرمشروع اند
که تقریبا با فراغ بال با مشتریان هم سطح خویش در فضایی صمیمی تر در حال
داد و ستد اند. بین آنان و رهگذران عموما کم بضاعت بازار، قرادادی
نانوشته وجود دارد که هر یک دیگری را به عنوان طرف معامله به رسمیت می
شناسد و شاید از این روست که حمله گاه به گاه مسولین برای جمع کردن به
اصطلاح بساط این عده با دیده ترحم رهگذران و ای بسا همکاری آنان برای
پنهان کردن کالاهای آنان همراه باشد. انبوه جمعیت و شلوغی اجتناب ناپذیر
فضای بازار فرصتی است برای این سوداگران خرد که با مردمانی که گاه از روی
تفنن و گاه با احتساب نیازاقتصادی رو به بازار آورده اند، دمی را گذرانده
و طرف معامله باشند. خرده فروشان به خوبی می دانند خریداران کالا در فضای
بازار به نیت خرید کالای لوکس و پرداخت های بی حساب کتاب به فروشندگان به
این آوردگاه گام ننهاده اند. آنان خریدارانی هستند که به نیت کاهش هزینه
های زندگی و به قصد «ارزان خری»به بازار روی آورده اند و از همین روست که
دست فروشان فرصتی را می یابند که معامله ای منصفانه (گرچه غیر قانونی) را
با این مردم ممکن کنند.
حاصل گشت و گذار در شهر ، در این جلسه که با حضور کلیة افراد برگزار شد با همگان مطرح شد و مورد بررسی قرار گرفت و همچنین فضاهایی از شهر که قابلیت انجام فعالیت های جمعی در آن ها وجود داشت مورد شناسایی قرار گرفت. به این منظور که در بخش های بعدی کار بتوان از این فضاها برای انجام فعالیت هایی برای جذب افراد و ترغیب آن ها به شرکت در فرآیند خوانش بازنمون ذهنی افراد از شهر، استفاده کرد. هریک از افراد به معرفی بخشی که در آن گردش کرده بودند، پرداختند عکس های آن محدوده را به طور جمعی مشاهده کردیم و بخش هایی از فیلم را نیز دیدیم. هدف از اینکار آشنایی تمام گروه ها با روحیه حاکم بر منطقه بود.
نتیجه:
دوستان عزیز با نظرات خود برای تکمیل این نقشه ما را یاری دهید
نشانه ها، گره ها، پاتوق ها، گذرها، اصناف و دیگر عناصری که منظر ذهنی مردم از شهر تهرانند.
گویا فراخوان عکاسی از تهران
